KHI NỖI SỢ GÕ CỬA
“Bạn có bao giờ thấy lo lắng khi bắt đầu học Data Analyst?
Sợ mình không đủ giỏi, sợ không theo kịp, sợ học xong vẫn chẳng xin được việc?”
Nếu bạn từng có cảm giác đó, bạn không hề cô đơn.
Gần như ai bắt đầu học Data cũng từng trải qua những đêm băn khoăn như vậy. Nhìn thấy người khác làm dashboard mượt mà, viết SQL như gió, nói chuyện về model như chuyên gia, trong khi mình còn loay hoay với câu SELECT đầu tiên. Cảm giác sợ hãi ấy vừa thật, vừa dai dẳng.
Nhưng nỗi sợ không phải là dấu hiệu của yếu kém. Nó là tín hiệu rằng bạn đang bước ra khỏi vùng an toàn và tiến gần hơn tới phiên bản mạnh mẽ hơn của chính mình.
Vấn đề không phải là làm sao để hết sợ, mà là học cách làm chủ nỗi sợ đó để tiếp tục bước đi.
1. Hiểu rõ nỗi sợ trên hành trình học Data Analyst
Trước khi vượt qua được, bạn cần gọi đúng tên “nỗi sợ” của mình.
Với người học Data Analyst, có 4 nỗi sợ phổ biến nhất:
– Sợ kiến thức quá khó:
Nhìn vào SQL, Python, hay thống kê, bạn thấy mình như lạc vào mê cung. Càng đọc tài liệu, càng không hiểu mình đang học cái gì.
– Sợ so sánh với người khác:
Bạn thấy ai cũng giỏi, cũng có project, cũng có job. Còn mình thì chưa làm được gì. So sánh dần biến thành tự ti.
– Sợ thất bại:
Bạn sợ bỏ thời gian, tiền bạc ra học mà cuối cùng vẫn không tìm được việc, không “xứng đáng” với kỳ vọng của bản thân hoặc gia đình.
– Sợ mất phương hướng:
Bạn không biết nên học cái gì trước, cái gì sau; nên theo lộ trình nào cho đúng.
Nhưng gốc rễ của những nỗi sợ này, thật ra chỉ là thiếu hiểu biết, thiếu trải nghiệm, và thiếu niềm tin vào bản thân.
Khi bạn chưa từng làm một project thật, chưa từng được hướng dẫn đúng cách, mọi thứ đều mờ mịt. Và đó là lý do nỗi sợ xuất hiện.
Nhưng hãy nhớ: nỗi sợ không có nghĩa là bạn đang đi sai mà là bạn đang đi đúng hướng, chỉ là bước đầu còn chưa quen.
2. Gốc rễ của nỗi sợ
Vì sao càng học càng thấy hoang mang?
Rất nhiều người bắt đầu hành trình học Data với một tinh thần hừng hực, rồi chỉ sau vài tuần đã thấy chán nản và nghi ngờ chính mình.
Nguyên nhân không nằm ở năng lực mà ở cách chúng ta tiếp cận việc học.
– Thiếu định hướng rõ ràng.
Bạn học theo trend, học vì thấy người khác học chứ không rõ mình muốn trở thành ai. Không có “đích đến”, bạn sẽ thấy lạc lối giữa vô số công cụ, khóa học, và project.
– Kỳ vọng sai lầm.
Bạn nghĩ chỉ cần 2–3 tháng là giỏi, là có job. Nhưng Data là lĩnh vực đòi hỏi tư duy và thời gian tích lũy. Khi kỳ vọng không gặp thực tế, bạn dễ rơi vào thất vọng — và nỗi sợ bắt đầu.
– So sánh bản thân với người khác.
Thấy người khác có offer, có dashboard đẹp, bạn quên rằng họ cũng từng bắt đầu từ con số 0 như bạn. Nhưng mạng xã hội thường chỉ cho bạn thấy “ảnh chụp khoảnh khắc thành công”, chứ không cho bạn thấy hành trình thật phía sau.
– Thiếu hệ thống hỗ trợ.
Khi học một mình, không có người hướng dẫn hay nhóm học, bạn dễ rơi vào vòng lặp “không hiểu – không hỏi – rồi sợ sai”.
Một học viên của UniGap từng chia sẻ:
“Trước khi có coach, mình học SQL suốt 3 tháng mà vẫn không hiểu cách viết query để trả lời câu hỏi business.
Sau khi được hướng dẫn đúng cách, mình nhận ra: hóa ra không phải mình dở, chỉ là mình chưa có người chỉ đúng hướng.”
Nỗi sợ không biến mất nếu bạn chỉ ngồi chờ. Nó biến mất khi bạn hiểu nó đến từ đâu.
3. Làm chủ nỗi sợ – 3 cách giúp bạn vững vàng hơn mỗi ngày
(1) Chuyển nỗi sợ thành hành động nhỏ
Nỗi sợ lớn nhất đến từ việc… không làm gì cả.
Thay vì sợ “SQL khó quá”, hãy thử đặt mục tiêu nhỏ: 15 phút mỗi ngày viết 1 query.
Thay vì sợ “portfolio của mình không có gì”, hãy bắt đầu với 1 project nhỏ: phân tích dữ liệu doanh thu của chính bạn.
Khi bạn hành động, nỗi sợ sẽ dần nhường chỗ cho sự tò mò.
Sự tò mò dẫn đến tiến bộ.
Và tiến bộ khiến bạn tự tin.
(2) Xây lại niềm tin bằng mục tiêu rõ ràng
Khi bạn biết mình học để làm gì, nỗi sợ sẽ bớt tiếng nói.
Hãy viết ra lý do bạn chọn con đường này:
“Mình muốn hiểu dữ liệu để làm marketing hiệu quả hơn.”
“Mình muốn chuyển ngành sang Data để có công việc ổn định.”
Rồi đặt mục tiêu cụ thể:
“6 tháng tới, mình sẽ hoàn thành 3 project và apply intern.”
Khi có “why” rõ ràng, bạn sẽ không dễ bị cuốn vào sự hoang mang.
(3) Tìm cộng đồng và người dẫn đường
Không ai mạnh mẽ mãi nếu đi một mình.
Khi có cộng đồng học cùng, bạn được nhắc rằng: “Mình không cô đơn.”
Khi có coach đồng hành, bạn được phản hồi đúng lúc để không lạc hướng.
Đó cũng chính là lý do UniGap tạo ra chương trình Data Analyst Coaching 1 on 1 – nơi bạn được học với coach thực chiến từ các công ty top, có lộ trình cá nhân hoá và được hỗ trợ đến khi nhận offer.
Thay vì học một mình trong lo lắng, bạn sẽ có người đi cùng: chỉ đường, sửa bài, và giúp bạn vượt qua từng “nỗi sợ kỹ thuật” nhỏ mỗi ngày.
Vì khi có người đồng hành đúng, nỗi sợ sẽ trở thành động lực.
KHI BẠN BIẾT MÌNH ĐANG LỚN LÊN
Nỗi sợ không phải là kẻ thù, mà là người bạn đồng hành trung thực nhất trên hành trình học Data.
Nó nhắc bạn rằng bạn đang dấn thân vào điều mới, đang phát triển vượt khỏi chính mình.
Giống như việc đi qua một cây cầu khỉ ai cũng run ở lần đầu, nhưng khi đã qua rồi, bạn sẽ biết: “À, mình làm được.”
Vì vậy, đừng đợi đến khi hết sợ mới bắt đầu.
Hãy bắt đầu, rồi bạn sẽ thấy nỗi sợ dần bé lại theo từng bước tiến của chính mình.
Hành trình trở thành Data Analyst không chỉ là học kỹ năng, mà còn là hành trình học cách làm chủ chính mình.
Cheers!
– Xem ngay Lộ trình học Data Analyst chuyển ngành thành công trong vòng 5-8 tháng
– Xem ngay Lộ trình Khóa Power BI Mastery để bắt đầu học Power BI và nâng cấp kỹ năng phân tích (dành cho người mới bắt đầu)
– Tham gia Vietnam Data Analyst Forum – #1 Informative Group để học hỏi và chia sẻ kiến thức về Data Analytics
– Cập nhật lịch khai giảng, chương trình ưu đãi và nhận tư vấn chuyển ngành miễn phí tại Data Coaching 1 on 1 – UniGap
